(c) Emy Elleboog
Sinds 2016 is niet langer de RVA, maar de controledienst van de VDAB verantwoordelijk voor de controle en de sanctionering van werkzoekenden. Volgens Ronse is de VDAB echter met handen en voeten gebonden aan een strikt federaal bepaald keurslijf, het zogenaamde federaal normatief kader. “Er is slechts een beperkte ruimte om eigen accenten te leggen. De regering-De Croo bepaalt of de VDAB van iemand kan verwachten of hij actief op zoek moet gaan naar werk dan wel enkel moet ingaan op het aanbod van de VDAB. Ook welk type job al of niet verplicht kan worden of de soorten sancties zijn door Vivaldi vastgelegd”, aldus Ronse.
De vier voorstellen voor een beter arbeidsmarktbeleid
Beperk de werkloosheidsuitkering in de tijd
Door de werkloosheidsuitkering eindig te maken, zorgt men voor intrinsiek gemotiveerde werkzoekenden die er alle belang bij hebben om snel opnieuw aan de slag te gaan. Uit internationaal onderzoek is immers gebleken dat de zoekintensiteit toeneemt bij het naderen van het einde van de vergoedingsperiode. Het feit dat bijvoorbeeld West-Vlaamse vacatures veel vlotter worden ingevuld door Noord-Fransen (14.000) - waar de uitkering beperkt is in de tijd - dan door Waalse werklozen (slechts 6.000 terwijl in het nabije Henegouwen nog geen 60 procent van de beroepsactieve bevolking aan de slag is) bewijst dat de beperking in de tijd leidt tot het sneller vinden van werk.
Minder werklozen betekent meer sociale bijdragen en minder uitkeringen. Broodnodig in deze budgettaire tijden en krappe arbeidsmarkt waar vele vacatures chronisch openstaan.
“CD&V heeft nu ook het licht gezien, maar de linkse partijen lieten al weten de deur toe te gooien. Er is echter een plan B. Vivaldi beloofde een asymmetrisch arbeidsmarktbeleid. We zullen dan ook vragen aan Vlaams Minister Brouns om er bij Vivaldi op aan te dringen dit via asymmetrisch beleid in Vlaanderen mogelijk te maken. Als Vivaldi haar regeerakkoord ernstig neemt dan kan ze niet anders dan hierop in te gaan”, zegt Ronse.
Geef VDAB de volle bevoegdheid over controle en sanctionering
Het federaal normatief kader is te beperkend. Waarom kan de VDAB niet zelf bepalen wie een opleiding mag volgen of mag het niet zelf beslissen of vrijwilligerswerk een zinvolle stap is in het traject naar werk? De VDAB mag vandaag niet bepalen wat een passende job is op basis van afstand, ervaring, diploma en leeftijd. Dat beperkt haar in haar daadkracht om mensen te begeleiden naar werk.
Ook de sanctiemaat moet beter worden afgestemd op de zwaarte van de inbreuk. De minimumstraffen moeten worden opgetrokken om het effect te vergroten. Het huidige cascadesysteem van sancties creëert eveneens de perceptie van gebrek aan daadkracht en moet worden afgeschaft. Laat de VDAB zelf een eigen systeem van sancties en strafmaat uitwerken.
VDAB moet korter op de bal spelen.
De VDAB moet de controle op de actieve beschikbaarheid en het actief zoeken naar werk opvoeren. Er kan meer aanklampend worden gewerkt door nieuwe werkzoekenden binnen de week na inschrijving te contacteren en binnen de 14 dagen een face-to-face gesprek in te plannen voor wie onvoldoende zelfredzaam is om zelfstandig een job te vinden.
Tevens moet VDAB sneller ingrijpen door afspraken te versnellen en zo korter op de bal te spelen bij controles.
Haal vakbonden uit bestuur van VDAB.
De bestuursstructuur van de VDAB is toe aan vernieuwing. In de raad van bestuur zitten immers partners die verschillende belangen behartigen en systematisch op de rem staan. Vakbonden worden mee gefinancierd op basis van het aantal uitkeringen dat ze uitbetalen. Hoe meer werklozen hoe meer ze verdienen. Hen tegelijk laten instaan voor de controle en sanctionering van werklozen is minstens belangenvermenging.
