1 op 4 langdurig zieken na traject opnieuw aan de slag

De afgelopen drie jaar werden door VDAB 18.569 langdurig zieken begeleid om opnieuw aan de slag te gaan. Twee jaar na de opstart van dergelijk traject gaat ongeveer 26 procent van hen opnieuw aan de slag. Dat blijkt uit cijfers die Vlaams volksvertegenwoordiger en arbeidsmarktspecialist, Axel Ronse (N-VA) opgevraagd heeft bij minister van werk Jo Brouns (CD&V).

In het kader van de samenwerkingsovereenkomst tussen het RIZIV, de ziekenfondsen en VDAB voor het begeleiden van de langdurig zieken,  werden in 2020, 2021 en 2022 een 18.569 personen begeleid. De doelstelling van 7.500 opgestarte trajecten in 2022 werd echter niet bereikt. Eind december 2022 klopten immers 4.139 mensen met een ziekte-uitkering aan bij VDAB.

Van de 9.605 personen van wie een traject van 24 maanden hebben doorlopen is 54,4 procent uitgestroomd uit de werkloosheid (5.222 personen) en 26,3 procent (2.522) opnieuw aan de slag. Vooral de jongeren (min. 25 jaar), namelijk 41,3 procent gaan opnieuw aan de slag. Bij 60-plussers gaat het over 19 procent. Hooggeschoolden (31,8 procent) stroomden ook meer uit naar werk dan kortgeschoolden (22,8 procent).

Versterkte ambities

Vandaag zijn er in Vlaanderen 243.000 langdurig zieken die langer dan één jaar thuiszitten. Dat aantal nam de afgelopen jaren alsmaar toe. ‘Wij willen deze mensen niet aan hun lot overlaten en afschrijven voor de arbeidsmarkt. Om deze ambities te bereiken is het noodzakelijk dat zowel het RIZIV, de ziekenfondsen als VDAB een versnelling hoger schakelen en de engagementen ook effectief nakomen. Het samenwerkingsakkoord is een stap in de goede richting, maar VDAB kan maar roeien met de riemen die het heeft. Een structurele en ingrijpende aanpak is dan ook noodzakelijk om het tij te keren’’, zegt Ronse.

De samenwerkingsovereenkomst tussen het RIZIV, de ziekenfondsen en VDAB werd eind 2022 vernieuwd en de ambities voor de in- en uitstroom naar werk werden opgedreven. In 2023 moeten er 10.000 dossiers worden opgestart en in 2024 moet dat aantal toenemen naar 12.000. Daarnaast willen de partners de uitstroom 24 maanden na de aanvang van het traject stelselmatig verhogen naar 40 procent. Er werd bovendien een pilootproject opgestart waarbij langdurig zieken die vrijwillig bij VDAB aankloppen enkel een snelle administratieve goedkeuring van de ziekenfondsen nodig hebben.

Eenvoudiger, sneller en flexibeler

“Er is nog veel potentieel voor de re-integratie van langdurig zieken naar de arbeidsmarkt. De aanpak van de langdurig zieken moet worden versterkt door in overleg met de federale overheid en de ziekenfondsen drempels af te bouwen, sneller te handelen en meer flexibiliteit te voorzien”, stelt Ronse. Het Vlaams Parlementslid voor de N-VA stelt daarom voor om:

1. Uiterlijk binnen de 3e maand na de start van de arbeidsongeschiktheid een screening uit te voeren en voor de 5e maand een verplicht re-integratietraject op te starten;
2. Te focussen op wat de langdurige zieke wel kan door te werken met een geschiktheidsattest in plaats van een ziekteattest;
3. Werken te belonen door tijdens de re-integratieprocedure de mogelijkheid te voorzien om een uitkering en loon uit arbeid te combineren;
4. Beter in te zetten op preventie onder meer door voor iedere werknemer vanaf één maand ziekte een verplicht aanbod loopbaanbegeleiding te voorzien.